1η Σεπτεμβρίου: ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΙΝΔΙΚΤΟΥ, αρχή του νέου Εκκλησιαστικού έτους.
indictio : Λέξη λατινική, όρισμόν σημαίνουσα, καθ' όν κατά δεκαπενταετή περίοδον έπληρώνοντο εις τους αυτοκράτορας των Ρωμαίων οι φόροι. Κατά την εκκλησιαστικήν παράδοσιν, την αρχήν της ίνδικτιώνος είσήγαγεν ό Αύγουστος Καίσαρ (1 -14), ότε διέταξε την γενικήν των κατοίκων του Ρωμαϊκού κράτους απογραφήν και την είσπραξιν των φόρων, κατά την πρώτην του Σεπτεμβρίου μηνός. Από του Μεγάλου Κωνσταντίνου (313) έγένετο επισήμως χρήσις της Ινδικτιώνος ως χρονολογίας, έκτοτε δε ή εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως μέχρι του νυν εορτάζει την α' Σεπτεμβρίου ως αρχήν του εκκλησιαστικού έτους. Η Ινδικτιώνα είναι ένας γενικότερος τρόπος μέτρησης του χρόνου ανά 15ετίες με αφετηρία τη γέννηση του Χριστού ή για την ακρίβεια από το 3 π.Χ.
Η 1η Σεπτεμβρίου, η αρχή του εκκλησιαστικού έτους, αποτελεί την αρχή της Ινδίκτου. Ξεκινά το εορτολόγιο των σταθερών εορτών και από την επομένη Κυριακή η εναλλαγή των 8 ήχων της βυζαντινής μουσικής. Τελείται η ακολουθία της Ινδίκτου σε συνδυασμό με τη θεία λειτουργία για την ευλογία του εκκλησιαστικού έτους. Αρχικά υπήρχε η Αυτοκρατορική Ίνδικτος ή Καισαρική Ινδικτιώνα που μάλλον εισήχθη από τον Μέγα Κωνσταντίνο. Εκαλείτο επιπλέον Κωνσταντινική ή της Κωνσταντινουπόλεως ή Ελληνική. Παράλληλα υπήρχε και η Παπική Ινδικτιώνα. Η 1η Σεπτεμβρίου καθορίστηκε ως αρχή της εκκλησιαστικής χρονιάς ως εξής:
Στην περιοχή της Ανατολής τα περισσότερα ημερολόγια είχαν ως πρωτοχρονιά την 24η Σεπτεμβρίου,ημέρα της φθινοπωρινής ισημερίας. Επειδή όμως η 23 η ήταν η γενέθλια ημέρα του αυτοκράτορα της Ρώμης Οκταβιανού, η πρωτοχρονιά μετατέθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου, η οποία και καθορίστηκε ως αρχή της Ινδίκτου, δηλαδή της περιόδου του ρωμαϊκού διατάγματος για τον φόρο που ίσχυε για 15 έτη. Έτσι Ίνδικτος κατάντησε να σημαίνει αργότερα το έτος και αρχή της Ινδίκτου την Πρωτοχρονιά. Αυτή την Πρωτοχρονιά βρήκε η Εκκλησία και της έδωσε χριστιανικό περιεχόμενο, αφού τοποθέτησε σ' αυτήν την εορτή της συλλήψεως του Προδρόμου, που αποτελεί και το πρώτο γεγονός της Ευαγγελικής Ιστορίας.
Αργότερα, το 462 μ. Χ.., για πρακτικούς λόγους και για να συμπίπτει η πρώτη του έτους με την πρώτη του μηνός, η εκκλησιαστική πρωτοχρονιά μετατέθηκε την 1 η Σεπτεμβρίου. Διευκρινίζεται ότι η πρωτοχρονιά της 1ης Ιανουαρίου έχει Ρωμαϊκή προέλευση και ήρθε στην Ορθόδοξη Ανατολή κατά τα νεότερα χρόνια. Η εκκλησιαστική ακολουθία για το νέο έτος τελείται την 1 η Σεπτεμβρίου, μια ακολουθία απαράμιλλου κάλλους ως προς το υμνογραφικό υλικό.
Σήμερα ἔχει καθιερωθεῖ τό Γρηγοριανό ἡμερολόγιο, σύμφωνα μέ τό ὁποῖο τό ἔτος ἀρχίζει τόν Ἰανουάριο καί ἔχει 12 μῆνες (πολιτικό ἔτος). Ἐντούτοις, ἡ Ἐκκλησία διατηρεῖ τήν παράδοση τῆς ἰνδίκτου. Τό ἐκκλησιαστικό ἔτος ἀρχίζει τήν 1η Σεπτεμβρίου. Ὑπάρχει μάλιστα καί εἰδική ἀκολουθία μέ γραφικά ἀναγνώσματα καί εὐχές πού ζητοῦν ἀπό τόν Κύριο νά εὐλογήσει «τόν στέφανον τοῦ ἐνιαυτοῦ τῆς χρηστότητος» αὐτοῦ.
Κατά τόν Νικόδημο ἁγιορείτη γιά τρεῖς λόγους γιορτάζουμε τήν 1η Σεπτεμβρίου: α) Ὡς ἀρχή τοῦ ἔτους, διότι ὁ Σεπτέμβριος εἶναι «ἀρχή συλλήψεως καί ἐγκυμοσύνης ὅλων σχεδόν τῶν καρπῶν».
β) Γιά τήν ἀνάμνηση τῆς μετάβασης τοῦ Κυρίου στήν συναγωγή τῶν Ἰουδαίων ὅπου διάβασε τό 64ο κεφάλαιο τῆς προφητείας τοῦ Ἠσαΐου πού ἀναφέρεται σ' Αὐτόν.
γ) Γιά νά παρακαλέσουμε τόν Θεό νά «εὐλογήσῃ τόν νέον χρόνον, καί χαρίσῃ τοῦτον εἰς ἡμᾶς εὐτυχῆ καί γεμάτον ἀπό ὅλα τά σωματικά ἀγαθά».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου