Ἁγιολόγιον - Νοέµβριος 23

Ὁ Ἅγιος Ἀµφιλόχιος ἐπίσκοπος Ἰκονίου

Ἦταν Καππαδόκης, σύγχρονος τοῦ Μ. Βασιλείου καὶ φίλος του. Διακεκριµένος γιὰ τὴ µεγάλη του µόρφωση καὶ εὐσέβεια, ἀναδείχθηκε ἐπίσκοπος Ἰκονίου τὸ ἔτος 344. Ὑπῆρξε ἄριστος ἐπίσκοπος καὶ µετεῖχε στὴ Β´ Οἰκουµενικὴ Σύνοδο στὴν Κωνσταντινούπολη, ὅπου καὶ διέπρεψε. Ὁ Ἀµφιλόχιας δὲν εἶχε κῦρος µόνο στὴ δική του Ἐκκλησία, ἀλλὰ τὸ ἠθικὸ κῦρος του εἶχε ἐπεκταθεῖ καὶ σὲ ἄλλες περιοχές. Ἔτσι, παρενέβαινε καὶ σὲ Ἐκκλησίες κοντινές, ὅπου διασφάλιζε τὴν εἰρήνη καὶ ὀρθοτοµοῦσε τὸ λόγο τῆς ἀληθείας. Διότι στὸ ἔργο του εἶχε ὁδηγὸ τὰ θεόπνευστα λόγια τοῦ Ἀποστόλου Παύλου: «Σπούδασον σεαυτὸν δόκιµον παραστῆσαι τῷ Θεῷ, ἐργάτην ἀνεπαίσχυντον, ὀρθοτοµοῦντα τὸν λόγον τῆς ἀληθείας». Δηλαδή, λέει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, προσπάθησε νὰ παραστήσεις τὸν ἑαυτό σου στὸ Θεὸ δοκιµασµένο καὶ τέλειο ἐργάτη, ποὺ δὲν τὸν ντροπιάζει τὸ καλοφτιαγµένο ἔργο του, καὶ διδάσκει ὀρθὰ τὸ λόγο τῆς ἀληθείας. Στὴν πρὸς Ἀµφιλόχιον ἐπιστολὴ ὁ Μέγας Βασίλειος φανερώνει τὴν λαµπρὴ ἠθικὴ φυσιογνωµία τοῦ Ἀµφιλοχίου. Τὸν παρακαλεῖ νὰ παραστεῖ στὴν τιµητικὴ γιορτὴ ὑπὲρ τῶν µαρτύρων τῆς Καισαρείας, γιὰ νὰ ἀποβεῖ αὐτὴ σεµνότερη, διότι ὁ λαὸς τῆς Καισαρείας τὸν ἀγαπᾷ, ὅσο κανένα ἄλλο ἐπίσκοπο. Ὁ Ἀµφιλόχιος συνέταξε ἀρκετοὺς λόγους γιὰ τὴν Ὀρθοδοξία µας, καὶ πέθανε εἰρηνικὰ τὸ ἔτος 394.

Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ἐπίσκοπος Ἀκραγαντινῶν
Γεννήθηκε στὸν Ἀκράγαντα τῆς Σικελίας ἀπὸ εὐσεβεῖς καὶ εὔπορους γονεῖς, τὸ Χαρίτωνα καὶ τὴν Θεοδότη. Βαπτίστηκε ἀπὸ τὸν ἐπίσκοπο Ποταµίωνα, ὁ ὁποῖος τὸν ἀνέθρεψε, τὸν µόρφωσε καὶ τὸν κατάταξε στὶς τάξεις τοῦ ἱεροῦ κλήρου, στὰ χρόνια τοῦ βασιλιᾶ Ἰουστινιανοῦ τοῦ Ῥινότµητου (685-695). Δεκαοκτὼ χρονῶν πῆγε γιὰ προσκύνηµα στοὺς Ἁγίους Τόπους καὶ ἐκεῖ χειροτονήθηκε Διάκονος ἀπὸ τὸν ἐπίσκοπο Ἱεροσολύµων Μακάριο. Κατόπιν ἐπανῆλθε στὸ Βυζάντιο καὶ ἀπὸ ἐκεῖ στὴ Ῥώµη, ὅπου γιὰ τὶς µεγάλες του ἀρετὲς καὶ τὴν µεγάλη του µόρφωση προήχθηκε στὴν ἐπισκοπὴ τῶν Ἀκραγαντινῶν. Στὴν ἐπισκοπὴ αὐτή, βρῆκε σφοδροὺς κατηγόρους δυὸ κληρικούς, τὸν Σαβίνο καὶ τὸν Κρισκέντιο, ποὺ τὸν συκοφάντησαν γιὰ µοιχεία. Ἀλλὰ µὲ θαυµατουργικὸ τρόπο ὁ Γρηγόριος τοὺς ντρόπιασε καὶ παρέλαβε πάλι τὴν Ἐκκλησία µετὰ ἀπὸ διετῆ φυλάκιση καὶ ἀργία. Στὴ συνέχεια ἔκανε καὶ ἄλλα θαύµατα. Ἀπεβίωσε εἰρηνικὰ σὲ βαθιὰ γεράµατα τὸ 690 µ.Χ. Σῴζονται 10 ἐξηγηµατικοὶ λόγοι του στὸν Ἐκκλησιαστῆ.

Ὁ Ὅσιος Σισίνιος ὁ Ὁµολογητής
Διέπρεψε κατὰ τὸν διωγµὸ ἐναντίον τῶν χριστιανῶν, ὅταν αὐτοκράτορας ἦταν ὁ Διοκλητιανὸς (300 µ.Χ.). Ὁ Ὅσιος Σισίνιος καταγόταν ἀπὸ τὴν Κύζικο καὶ κήρυττε µὲ θάῤῥος καὶ τόλµη τὴ χριστιανικὴ ἀλήθεια. Γιὰ τὸ ἔργο του αὐτό, ὑπέστη πολλὲς φυλακίσεις καὶ ἀνελέητους δαρµούς. Ὅταν αὐτοκράτορας ἔγινε ὁ Μεγάλος Κωνσταντῖνος, ὁ Ὅσιος Σισίνιος ἀφέθηκε ἐλεύθερος καὶ ἐξακολούθησε τὸν εὐσεβῆ καὶ θεάρεστο ἀγῶνα του. Ἀλλ΄ ὅταν ξέσπασε ἡ αἵρεση τοῦ Ἀρείου, συµµετεῖχε στὴν πάλη ὑπέρµαχος τοῦ ὀρθοδόξου δόγµατος. Καὶ ἔτσι γενναία ἀγωνιζόµενος ὁ Ὅσιος Σισίνιος, τελείωσε τὴν ὁλόψυχα ἀφιερωµένη στὸ Χριστὸ ζωή του.

Ὁ Ὅσιος Ἰσχυρίων ὁ Ἐπίσκοπος
Ἴσως ἦταν ἐπίσκοπος Ταρσοῦ. Ἀπεβίωσε εἰρηνικά.

Ὁ Ἅγιος Ἐλενός ἐπίσκοπος Ταρσοῦ
Ἀπεβίωσε εἰρηνικά.

Ὁ Ἅγιος Διονύσιος Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως
Στοὺς Συναξαριστὲς ἀγνοεῖται ἡ µνήµη του. Πρόκειται γιὰ τὸν Διονύσιο Α΄ τὸν Πελοποννήσιο, ποὺ ἀπὸ ἐπίσκοπος Φιλιππουπόλεως, ἐκλέχτηκε οἰκουµενικὸς Πατριάρχης (α΄ τὸ 1467-1472 καὶ τὸ β΄ τὸ 1489-1491). Μετὰ τὴν παραίτησή του ἀπὸ τὸν θρόνο, ἔζησε στὴ Μονὴ Εἰκοσιφοινίσσης στὴ Δρᾶµα, ὅπου καὶ πέθανε εἰρηνικά.

Διήγηση ὀπτασίας (κάποιου) Ἰωάννου
Λεπτοµέρειες βλέπε στὸν «Μέγα Συναξαριστή» τοῦ Ματθαίου Λαγγῆ, τόµος 11ος, σελίδα 595, ἔκδοση 1993.

Ἡ Κοίµησις τοῦ Ἁγίου Μητροφάνη
Ἱεράρχη ποὺ µετονοµάστηκε Μακάριος καὶ ὑπῆρξε πρῶτος ἐπίσκοπος Βορονεζίας τὸ 1703.

Κοίµησις τοῦ Ἁγίου µεγάλου δούκα Ἀλεξάνδρου τοῦ Νέβσκη

Ἡ Ἁγία Μερόπη (ἢ Μυρώπη)
Εἶναι τὸ ἴδιο πρόσωπο µ΄ αὐτὸ τῆς 2ας Δεκεµβρίου, ὅπου καὶ τὸ σχετικὸ ὑπόµνηµα. Ἄγνωστο γιατί ἐδῶ ἐπαναλαµβάνεται. Κάποια Συναξαριακὴ πηγὴ ἀναφέρει: «Σύναξις αὐτῆς ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ τῆς Ἁγίας Εἰρήνης τὴν οὔση πρὸς θάλασσαν».

Ὁ Ἅγιος Deiniol (Οὐαλλός)
Λεπτοµέρειες γιὰ τὴ ζωὴ αὐτοῦ τοῦ ἁγίου τῆς ὀρθοδοξίας, µπορεῖ νὰ βρεῖ ὁ ἀναγνώστης στὸ βιβλίο «Οἱ Ἅγιοι τῶν Βρεττανικῶν Νήσων», τοῦ Χριστόφορου Κων. Κοµµοδάτου, ἐπισκόπου Τελµησσοῦ, Ἀθῆναι 1985.