Ἁγιολόγιον - Ὀκτώβριος 3

Ὁ Ἅγιος Διονύσιος Ἱεροµάρτυρας, ὁ Ἀρεοπαγίτης

Ἦταν διάσηµος ἀθηναῖος, φιλοσοφικότατος νοῦς καὶ µέλος τοῦ ἀνωτάτου δικαστηρίου. Προσῆλθε στὸ χριστιανισµὸ τὸν πρῶτο αἰῶνα, διὰ τοῦ Ἀποστόλου Παύλου (Πράξ. ιζ´ 34). Μαρτύρησε στὰ χρόνια τοῦ αὐτοκράτορα Δοµετιανοῦ (81-96 µ.Χ.). Στὸ Διονύσιο ἀποδίδονται καὶ ἀρκετὰ θεολογικὰ συγγράµµατα, ἀπὸ τὰ ὁποῖα παραθέτουµε σὲ µετάφραση ὁρισµένα λόγια του, σχετικὰ µὲ τὴν Ἁγιότητα, τὴν Βασιλεία καὶ τὴν Κυριότητα τοῦ Θεοῦ: « Ἁγιότητα, λοιπόν, εἶναι κατὰ τὴν γνώµη µας ἡ καθαρότητα ἡ ἀσηµάδευτη ἀπὸ ὁποιοδήποτε µίασµα, ἡ πλήρης καὶ ὁλότελα ἄσπιλη. Βασιλεία εἶναι ἡ τακτοποίηση κάθε ὁρίου, κάθε τάξης, κανονισµοῦ, κατάστασης. Κυριότητα δὲν εἶναι µόνο ἡ ὑπεροχὴ πάνω στοὺς χειρότερους, ἀλλὰ καὶ ἡ συνολικὴ τῶν καλῶν καὶ ἀγαθῶν καὶ πλήρης ὁλοκτησία, καθὼς καὶ ἡ ἀληθινὴ καὶ ἀµετάβλητη βεβαιότητα. Γι᾿ αὐτὸ καὶ ἡ κυριότητα ἐτυµολογεῖται ἀπὸ τὸ «κῦρος» καὶ τὸ «κύριο» καὶ τὸ «κυριεύον». Θεότητα εἶναι ἡ πρόνοια ποὺ θεᾶται τὰ πάντα καὶ µὲ τέλεια ἀγαθότητα «περιθέει» (περιέχει) καὶ συνέχει τὰ πάντα, τὰ γεµίζει µὲ τὸν ἑαυτό της καὶ ὑπερέχει ἀπὸ ὅλα ὅσα ἀπολαµβάνουν τὰ δῶρα τῆς προνοίας της». (Περισσότερες καὶ πιὸ συγκεκριµένες ἱστορικὲς πληροφορίες γιὰ τὴ ζωὴ τοῦ Ἁγίου Διονυσίου δὲν ἔχουµε πλὴν αὐτῶν τῶν λίγων ποὺ προαναφέραµε. Τὰ ὑπόλοιπα ποὺ ἀναφέρουν ὁρισµένοι Συναξαριστὲς ἀνήκουν στὰ πλαίσια τῆς παραδόσεως καὶ µόνο).

Οἱ Ἅγιοι Ρούστικος καὶ Ἐλευθέριος
Οἱ Ἅγιοι αὐτοὶ ὑπῆρξαν µαθητὲς τοῦ Ἁγίου Διονυσίου τοῦ Ἀρεοπαγίτου. Ὁ µὲν πρῶτος ἦταν ἱερέας, ὁ δὲ δεύτερος διάκονος. Ἴσως µάλιστα νὰ ἦταν καὶ Ἀθηναῖοι. Μαρτύρησαν διὰ ξίφους µαζὶ µὲ τὸν Ἅγιο Διονύσιο, κατὰ τὸν ἐπὶ Δοµετιανοῦ διωγµὸ (81-96).

Ὁ Ἅγιος Θεόκτιστος
Μαρτύρησε διὰ ξίφους.

Ὁ Ἅγιος Διονύσιος ὁ Ἱεροµάρτυρας καὶ οἱ µαρτυρήσαντες µαζὶ µ᾿ αὐτὸν 8 Μάρτυρες (Φαῦστος, Γάιος, Πέτρος, Παῦλος, Εὐσέβιος, Χαιρήµων καὶ ἄλλοι δυὸ µάρτυρες)

Ἐδῶ πρόκειται γιὰ τὸν Διονύσιο ἐπίσκοπο Ἀλεξανδρείας, ποὺ µαρτύρησε ὅταν αὐτοκράτορας ἦταν ὁ Οὐαλεριανὸς (254). Ὁ ἔπαρχος Αἰµιλιανὸς µάταια προσπάθησε νὰ τὸν ἀποσπάσει ἀπὸ τὴν χριστιανικὴ πίστη µὲ ὑποσχέσεις, ἀπειλὲς καὶ τιµωρίες. Ὁ Διονύσιος ἦταν δοκιµασµένος ἀθλητὴς τοῦ Χριστοῦ, ἀκόµα ἀπὸ τὸν διωγµὸ ἐπὶ Δεκίου. Μαζί του µάζεψε καὶ ὀκτὼ µαθητές του, κατὰ πάντα ἄξιους τοῦ διδασκάλου στὴ ζέση τῆς εὐσέβειας καὶ στὴ στερεότητα τῆς πίστης. Ὅλους, δέσµιους τοὺς ἔκλεισαν σ᾿ ἕνα στενὸ χῶρο, ὅπου τοὺς βασάνισαν σκληρὰ καὶ ἔτσι παρέδωσαν τὶς ἁγίες τους ψυχὲς στὸ Θεό. Τὰ ὀνόµατα τῶν ἕξι ἀπὸ τοὺς ὀκτὼ µαθητὲς τοῦ Διονυσίου ἦταν, Φαῦστος, Γάιος, Πέτρος, Παῦλος, Εὐσέβιος καὶ Χαιρήµων. (Ἡ µνήµη τῶν δυὸ τελευταίων µαζὶ µ᾿ αὐτὴ τοῦ Φαύστου καὶ Γάιου, ἐπαναλαµβάνεται καὶ τὴν 4η Ὀκτωβρίου).

Ὁ Ἅγιος Ἄδαυκτος

Ἡ µνήµη του συναντᾶται στὸ «Μικρὸν Εὐχολόγιον ἢ Ἁγιασµατάριον» ἔκδοση Ἀποστολικῆς Διακονίας 1959, χωρὶς ἄλλες πληροφορίες. Πουθενὰ ἀλλοῦ δὲν ἀναφέρεται ἡ µνήµη του. Ἴσως νὰ εἶναι ἕνας ἀπὸ τοὺς πιὸ πάνω ὀκτὼ µαθητὲς τοῦ ἁγίου Διονυσίου, ποὺ µαρτύρησαν µαζί του. Ἴσως ὅµως, νὰ εἶναι περιττὴ ἐπανάληψη τῆς µνήµης τοῦ ἁγίου Αὐδάκτου, ποὺ ἀναφέρεται στὶς 4 Ὀκτωβρίου, µαζὶ µ᾿ αὐτὴν τῆς κόρης του Καλλισθένης.

Ὁ Ἅγιος Θεαγένης ἢ Θεογένης
Μαρτύρησε διὰ πυρός.

Ὁ Ἅγιος Θεότεκνος

Μαρτύρησε διὰ λιθοβολισµοῦ.

Ὁ Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Χοζεβίτης, ἐπίσκοπος Καισαρείας

Ὁ Ὅσιος Ἰωάννης στὴν ἀρχὴ εἶχε πέσει στὴν πλάνη τῶν µονοφυσιτῶν. Ὅταν δηλαδὴ ἐπὶ βασιλίσσης Πουλχερίας ἡ Δ´ Οἰκουµενικὴ Σύνοδος στὴ Χαλκηδόνα καταδίκασε τὶς αἱρετικὲς δοξασίες τοῦ Εὐτυχοῦς, ὁ Ἰωάννης δὲν θέλησε νὰ δεχτεῖ τὴν δογµατικὴ ἑρµηνεία καὶ ἀπόφαση τῆς συνόδου αὐτῆς. Ἀλλὰ τὸ ἐσωτερικὸ τῆς ψυχῆς τοῦ Ἰωάννη δὲν εἶχε ἐγωιστικὰ ἐλατήρια, ἦταν δεκτικό, διότι οἱ πλούσιοι καὶ εὐσεβεῖς γονεῖς του, στὴ Θήβα τῆς Αἰγύπτου, τὸν ἀνέθρεψαν µὲ τὴν ἀνάλογη χριστιανικὴ παιδεία. Ἔτσι ὁ Θεὸς εὐλόγησε νὰ ἀπαλλαχτεῖ ἀπὸ τὴν πλάνη του ὡς ἑξῆς. Κάποτε πῆγε στὴν Ἱερουσαλήµ, γιὰ νὰ προσκυνήσει τὸν τάφο τοῦ Κυρίου καὶ νὰ δεχτεῖ ἐκεῖ τὴν θεία κοινωνία. Πρὶν φτάσει ἡ ἡµέρα ἐκείνη, ὀρθόδοξοι κληρικοί, φρόντισαν νὰ τὸν διαφωτίσουν καὶ νὰ τὸν ἀπαλλάξουν ἀπὸ τὴν πλάνη του. Ἀλλὰ καὶ πάλι ὁ Ἰωάννης βρισκόταν σὲ ἀµφιταλάντευση. Τὴν παραµονὴ λοιπὸν τῆς ἡµέρας ποὺ θὰ κοινωνοῦσε, ἄκουσε στ᾿ ὄνειρό του φωνή, ποὺ τοῦ ἔλεγε ὅτι εἶναι ἀνάξιοι νὰ κοινωνοῦν ὅσοι χωρίζονται ἀπὸ τὴν ἀλήθεια τῆς ὀρθόδοξης ἐκκλησίας. Τότε ὁ Ἰωάννης πείστηκε ὁριστικά. Ὅταν ἐπέστρεψε στὴν Αἴγυπτο, µόνασε στὸν τόπο Χοζεβᾶ. Μάλιστα, τόσο πολὺ ἀνέπτυξε τὶς ἀρετὲς τῆς Ὀρθοδοξίας, ποὺ ὁ Θεὸς τὸν ἀξίωσε νὰ θεραπεύει δαιµονισµένους µὲ τὴν προσευχή του. Κατόπιν τὸν ἔκαναν ἐπίσκοπο Καισαρείας, ἀλλ᾿ αὐτὸς ἐπέστρεψε στὸ ἀσκητήριό του, ὅπου καὶ πέθανε εὐεργετῶντας ἀναρίθµητες ψυχὲς µὲ τὴν ὀρθόδοξη διδασκαλία του.