Ἁγιολόγιον - Ὀκτώβριος 17

Ὁ Προφήτης Ὠσηέ

Ἦταν γιὸς τοῦ Βεηρεῖ ἀπὸ τὴν Βελεµὼθ τῆς φυλῆς Ἰσαχὰρ καὶ ἔζησε τὸν ὄγδοο αἰῶνα πρὸ Χριστοῦ, ἐπὶ βασιλέων τοῦ Ἰούδα, Ὀζίου, Ἰωάθαµ, Ἄχαζ, Ἐζεκία καὶ τοῦ Ἰσραὴλ Ἱεροβοὰµ Β΄. Στὴν Παλαιὰ Διαθήκη εἶναι ὁ πρῶτος ἀπὸ τοὺς δώδεκα µικροὺς λεγόµενους προφῆτες. Ὁ Ὠσηέ ἦταν ψυχὴ γεµάτη ἀπὸ ζῆλο γιὰ τὸ θεῖο Νόµο, γι᾿ αὐτὸ καὶ στὸ προφητικό του βιβλίο καταγγέλλει εὐθέως τὸ λαὸ τοῦ Ἰσραήλ, ποὺ εἶχε µολυνθεῖ ἀπὸ τὴν εἰδωλολατρία. Οἱ συµβολισµοί του θεωροῦνται δυσεξήγητοι, ἀλλὰ σαφέστατα ἐκδηλώνει τὴν πίστη του στὸ Σωτῆρα Χριστό. Μάλιστα, ὁ ἴδιος ὁ Κύριός µας χρησιµοποίησε µία σπουδαία φράση τοῦ Ὠσηέ, πρὸς τοὺς Φαρισαίους (Ματθ. θι΄3), ἡ ὁποία λέει: «Ἔλεος θέλω καὶ οὐ θυσίαν καὶ ἐπίγνωσιν Θεοῦ ἢ ὁλοκαυτώµατα». Δηλαδή, λέει ὁ Θεὸς µέσῳ τοῦ Ὠσηέ: «Προτιµῶ τὴν εἰρηνικὴ ἀγάπη σας πρὸς ἐµένα καὶ ὄχι τὶς τυπικὲς θυσίες, καὶ θέλω νὰ ἔχετε ἐπίγνωση τοῦ θείου θελήµατος περισσότερο, παρὰ τὰ χωρὶς νόηµα καὶ οὐσία ὁλοκαυτώµατα ποὺ προσφέρετε». Ἐπίσης, φράσεις τοῦ Ὠσηέ χρησιµοποίησαν καὶ οἱ Ἀπόστολοι Πέτρος καὶ Παῦλος στὶς ἐπιστολές τους. Ὁ Ὠσηέ λέγεται ὅτι ἔζησε 75 χρόνια, καὶ µετὰ παρέδωσε στὸ Θεὸ τὴν δίκαιη ψυχή του.

Ὁ Ἅγιος Ἀνδρέας Ὁσιοµάρτυρας «ὁ ἐν τῇ Κρίσει»

Ὁ τολµηρὸς καὶ ἐλεύθερος στὸ φρόνηµα καὶ τὸ λόγο Ὁσιοµάρτυρας Ἀνδρέας, καταγόταν ἀπὸ τὴν Κρήτη καὶ ἔζησε τὸν 8ο αἰῶνα µ.Χ. ἐπὶ αὐτοκράτορος Κων/νου Ε΄ τοῦ Κοπρωνύµου. Ὅταν αὐτὸς ξεκίνησε διωγµὸ κατὰ τῶν ἁγίων εἰκόνων, ὁ Ἀνδρέας πληροφορήθηκε τὰ ἔκτροπα ποὺ γίνονταν ἐναντίον ἐκείνων ποὺ τὶς προσκυνοῦσαν, γι᾿ αὐτὸ ἄφησε τὴν Κρήτη καὶ πῆγε στὴν Κωνσταντινούπολη. Καὶ ὅταν εἶδε ἀπὸ κοντὰ τὴ βία κατὰ τῶν ὀρθοδόξων, αἰσθάνθηκε τὴν ἀνάγκη ἀπὸ ἱερὴ ἀγανάκτηση νὰ ἐλέγξει τὸν ἴδιο τὸν αὐτοκράτορα. Καὶ ἡ εὐκαιρία τοῦ δόθηκε ὅταν ὁ Κωνσταντῖνος ὁ Ε΄ βγῆκε ἀπὸ τὸ παλάτι· στὴν ἐπιστροφὴ ὁ Ἀνδρέας παραφύλαξε καὶ µὲ θάῤῥος τὸν πλησίασε καὶ τὸν ῥώτησε: «ἄρα χριστιανὸς εἶ, βασιλεῦ;». Ὁ Κωνσταντῖνος ἔµεινε ἐµβρόντητος στὴν ἀρχή. Ἀλλ΄ ἔπειτα ἐξοργισµένος διέταξε νὰ τὸν συλλάβουν. Ἡ διαταγὴ ἐκτελέστηκε καὶ µάλιστα ἕνας ἀπὸ τοὺς ὑπασπιστὲς κτύπησε τὸν Ἀνδρέα καὶ συγχρόνως τὸν ῥώτησε: «οὕτως ἐδιδάχθης ἀτιµάζειν τὸν βασιλέα;». Καὶ ὁ Ἀνδρέας τοῦ ἀπάντησε µὲ τὸν ἑξῆς ἀθάνατο λόγο: «οὐδεὶς ἁµαρτάνει βασιλέα ἐλέγχων παρανοµοῦντα». Θυµωµένος τότε ἀκόµα περισσότερο ὁ βασιλιάς, διέταξε καὶ µαστίγωσαν ἄγρια τὸν Ἀνδρέα. Ἔπειτα τὸν παρέδωσαν σὲ ὄχλο εἰκονοµάχων, ποὺ τὸν ἔσυραν ἐπάνω σὲ κοφτερὲς πέτρες. Κατόπιν κάποιος ἀγροῖκος ψαρὰς µὲ κοφτερὸ τσεκοῦρι, ἔκοψε τὸ πόδι τοῦ ἁγίου καὶ ἔτσι µετὰ ἀπὸ λίγο πέθανε. Τὸ λείψανό του τὸ ἔριξαν σὲ ἀκάθαρτο τόπο, ἀλλ΄ ὀρθόδοξα χέρια τὸ πῆραν νύκτα καὶ τὸ ἔθαψαν εὐλαβικὰ σὲ τόπο ὀνοµαζόµενο «τῆς Κρίσεως». (Ἡ µνήµη τοῦ Ἁγίου αὐτοῦ ἐπαναλαµβάνεται καὶ τὴν 21ή Ὀκτωβρίου, µετὰ τῶν Ἁγίων Στεφάνου, Παύλου καὶ Πέτρου).

Ἀνακοµιδὴ τοῦ Λειψάνου τοῦ Ἁγίου καὶ Δικαίου Λαζάρου

Ὅπως γνωρίζουµε ἀπὸ τὴν Καινὴ Διαθήκη ἦταν ὁ φίλος τοῦ Χριστοῦ καὶ τὸν ὁποῖο ἀνάστησε (βλ. Κυριακὴ Βαΐων). Αὐτὸς λοιπὸν πῆγε στὴν Κύπρο, ὅπου χειροτονήθηκε ἀπὸ τοὺς Ἁγίους Ἀποστόλους ἐπίσκοπος Κιτίου καὶ δίδασκε τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ. Ἀφοῦ ἐπὶ πολλὰ χρόνια ποίµανε θεάρεστα τὸ ποίµνιο τοῦ Χριστοῦ, ἀπεβίωσε εἰρηνικά, κάνοντας πολλὰ θαύµατα. Μετὰ ἀπὸ πολλὰ χρόνια, τὸ 890, ὁ αὐτοκράτορας τοῦ Βυζαντίου Λέων ὁ ΣΤ´, ἀφοῦ ἔκτισε µεγαλόπρεπο Ναὸ καὶ Μοναστήρι στὸ ὄνοµα τοῦ Ἁγίου καὶ Δικαίου Λαζάρου, ἔδωσε διαταγὴ καὶ ἀνακοµίστηκε τὸ ἱερὸ λείψανο τοῦ Ἁγίου, ἀπὸ τὴν πόλη τῶν Κιτιαίων, στὸν προαναφερθέντα Ναὸ στὴν Κωνσταντινούπολη.

Οἱ Ἅγιοι Κοσµᾶς, Δαµιανός, Λεόντιος, Ἄνθιµος καὶ Εὐπρέπιος οἱ Ἀνάργυροι

Ἦταν µεταξύ τους κατὰ σάρκα, ἀλλὰ καὶ κατὰ πνεῦµα ἀδέλφια ἀπὸ τὴν Ἀραβία. Εὐσεβεῖς καὶ οἱ πέντε, ἀπὸ τὸν αὐτὸ ἐµπνεόµενοι θεῖο ζῆλο καὶ ἀπὸ τὰ αὐτὰ κινούµενοι φιλάνθρωπα αἰσθήµατα, ὄχι µόνο πολλὲς ἀγαθοεργίες εἶχαν ἐπιτελέσει µὲ τὴν ἰατρική τους τέχνη, ἀλλὰ καὶ πολλοὺς εἶχαν ἑλκύσει στὴ χριστιανικὴ πίστη. Καταγγέλθηκαν γι᾿ αὐτὸ καὶ συνελήφθηκαν κατὰ τὸν ἐπὶ Διοκλητιανοῦ διωγµὸ στὴ Λυκία ἀπὸ τὸν ἡγεµόνα ἐν Αἰγαῖς Λυσία. Μετὰ ἀπὸ πολλὰ βασανιστήρια, ὑπέστησαν τὸν διὰ ἀποκεφαλισµοῦ θάνατο.

Οἱ Ἅγιοι Ἀντίγονος, Λουκιανός, Τερέντιος, Νικοµήδης καὶ Θεοφάνης

Ἄγνωστοι στὰ Συναξάρια καὶ τὰ Μηναῖα, µνηµονεύονται στὸν Παρισινὸ Κώδικα 1578 χωρὶς βιογραφικά τους στοιχεῖα.

Οἱ Ἁγίες Ἰσιδώρα καὶ Νεοφύτη

Ἄγνωστες στοὺς Συναξαριστές. Μνηµονεύονται στὸν Μορσελλιανὸ Συναξαριστή. (βλ. Γεδεὼν, Βυζαντινὸ Ἑορτολόγιο σελ. 45 στήλη α΄).

Ὁ Ἅγιος Κοσµᾶς «ὁ ἐν Γεωργίᾳ»

Ἄγνωστος στοὺς Συναξαριστές. Μνηµονεύεται στὸ Ἱεροσολυµιτικὸ Κανονάριο ὡς ἑξῆς: (17 Ὀκτωβρίου) «Μνήµη Κοσµᾶ µαρτυρήσαντος ἐν Γεωργίᾳ» (Βλ. Καλλίστου Ἀρχιµανδρίτου, Ἱεροσολ. Κανονάριον σελ. 114).